WIZUALNE PRZEDSTAWIENIA INNEGO

Zapraszamy na wykład

WIZUALNE PRZEDSTAWIENIA INNEGO W KRAJACH EUROPY WSCHODNIEJ

który wygłosi prof. Dagnosław Demski
Wykład odbędzie się 25 lutego o godz. 18:00 w Muzeum Etnograficznym w Toruniu

/./
Obcy stanowi jeden z przedmiotów refleksji antropologicznej, a studia nad tym fenomenem zakładają istnienie granic, które oddzielają „nas” od „nich”. W procesie odgraniczania subiektywne, wewnętrzne odczucia zostają poddane instytucjonalizacji, znajdują zewnętrzny wyraz w formie obrazów innego i obcego. Obcy jednak, jako ogólna kategoria antropologiczna, jest rozpatrywany w kontekście lokalnym, procesy wyobcowywania i stawiania granic są zależne od kontekstu historycznego i kulturowego. Dlatego zwykle przyglądamy się obydwu stronom: Swoim i Obcym, bowiem gdy uchwycimy w ten sposób specyfikę jednej grupy, procesy wyobcowywania – ich mechanizmy oraz przyczyny – stają się jasne.

Przedstawiając skondensowany obraz relacji społecznych i etnicznych uzyskujemy pewien wgląd w sytuację danego miejsca i danego okresu historycznego.

W związku z tym warto zwrócić uwagę na przedstawienia etniczne z Europy Środkowo-Wschodniej, regionu o wspólnej historii, podobnych procesach kulturowych, gdyż taki zbiór przedstawień obcego tworzy pewną całość, a ilustracje wzajemnie się uzupełniają i komentują. Tego typu materiały pochodzące z dziewiętnastego i początku dwudziestego wieku, oraz z okresu międzywojennego są produktem epoki intensywnego kształtowania tożsamości narodowych. Zmieniająca się sytuacja historyczna i rosnąca dynamika społeczna, wpływały na wyobcowywanie i oswajanie poszczególnych grup, które, zależnie od sytuacji, stawały się „nami” bądź „nimi”. Wszystko to da się wyczytać z przedstawień, o ile traktuje się je jako pewnego „znaku” swoich czasów – nie odzwierciedlającego wprawdzie dokładnie sytuacji rzeczywistej, ale oddającego jej ducha.